Jaki jest problem z usługami doradczymi?
Przedstawiciele branży usług profesjonalnych posiadają specjalistyczną wiedzę, którą odpłatnie dzielą się z klientami. Dotyczy to prawników, lekarzy, konsultantów biznesowych czy doradców podatkowych. Usługi doradztwa są niejako wpisane w te zawody i bez tego nie dałoby się prowadzić tych biznesów.
Usługi doradcze z natury rzeczy nie mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Art. 113 ust. 13 wyraźnie wyłączył usługi prawnicze i doradcze z tej preferencji. Obecnie bardzo dużo ekspertów w swoich dziedzinach oferuje różnego rodzaju konsultacje biznesowe w formie mentoringu i coachingu.
Przykładowo:
- Założycielka firmy marketingowej doradza jak prowadzić marketing,
- wirtualna asystentka prowadzi konsultacje dotyczące wyboru odpowiedniego pracownika do firmy
- osoba, która prowadzi z sukcesem biznes online, doradza, jak inni mogą osiągnąć takie same efekty, nie powielając błędów nowicjusza.
Faktycznie realizowany zakres usług jest kluczowy przy określeniu, czy podatnik może korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT. W przypadku usług doradczych obowiązuje opodatkowanie VAT od pierwszej czynności. Oznacza to, że każdy, kto choć raz wszedł w buty doradcy, jest podatnikiem VAT czynnym, zobowiązanym do zapłaty podatku. Nie mają oni możliwości korzystania ze zwolnienia dla tzw. drobnych przedsiębiorców (w ramach limitu do 200 tys. zł. – art. 113 ustawy o VAT). Jedna taka usługa, udokumentowana fakturą VAT, wyłącza podatnika ze zwolnienia podmiotowego.
Czy PKD działalności ma znaczenie?
O tym, czy ktoś świadczy usługi doradcze, nie decyduje wybrane PKD działalności. Mamy dostępne kilka kodów, które zawierają w sobie doradztwo:
70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania
71.12.Z Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne
69.20.Z Działalność rachunkowo-księgowa; doradztwo podatkowe
70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania
71.12.Z Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne
Jeśli jednak księgowy zajmuje się tylko prowadzeniem ksiąg rachunkowych i nie oferuje swoim klientom usług doradczych, może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego. To samo dotyczy doradcy podatkowego, który wykonuje jedynie zadania księgowego. Decyduje więc faktycznie wykonana usługa. Wystawianie faktur stosując skrót myślowy lub myląc doradztwo, z konsultacją, coachingiem czy asystą, może bardzo boleśnie zakończyć się w starciu z Urzędem Skarbowym.
Czym jest doradztwo?
Doradztwo, w swojej najprostszej formie, to proces pomagania innym w podejmowaniu decyzji lub rozwiązywaniu problemów poprzez udzielanie profesjonalnych rad i wskazówek. To nie tylko przekazywanie wiedzy, ale także umiejętność słuchania, analizowania i dostosowywania rozwiązań do indywidualnych potrzeb klienta.
W identyfikacji usług doradczych, wyłączających ze zwolnienia z VAT, organ odwołał się do definicji słownikowych, zauważając brak konkretnej definicji „doradztwa” w ustawie o podatku od towarów i usług. Doradztwo rozumiane jest jako udzielanie fachowych zaleceń czy porad, np. w zakresie ekonomii, finansów, czy techniki. Istotny jest charakter wykonywanych czynności — nawet brak pisemnego dokumentu nie wyklucza ich z zakresu doradztwa.
Według słownika PWN:
- doradztwo «udzielanie fachowych porad»
- konsultacja: «zasięganie opinii u specjalisty lub rzeczoznawcy», «udzielanie rad i wyjaśnień przez specjalistę lub rzeczoznawcę», «narada specjalistów lub rzeczoznawców w jakiejś sprawie»
- mentorować: «być czyimś doradcą i nauczycielem», «stale pouczać innych»
- coaching [wym. koczing]: «aktywna współpraca szefa z pracownikiem w celu eliminowania błędów w pracy i wspierania rozwoju pracownika»
Czy widzicie jasną różnicę znaczeniową w tych kilku definicjach?
Na co uważać?
Przykład:
Klient (usługi coachingu, KPiR) jest zwolniony z VAT z art. 113 i wystawił fakturę z nazwą usługi „Doradztwo w zastosowaniu narzędzi cyfrowych do realizacji działań marketingowych i sprzedażowych przedsiębiorstwa”, w związku z tym podatnik zwolniony podmiotowo z VAT, z chwilą wykonania usługi „doradztwa w zastosowaniu narzędzi cyfrowych do realizacji działań marketingowych i sprzedażowych przedsiębiorstwa” traci prawo do zwolnienia podmiotowego w VAT i powinien dokonać zgłoszenia jako podatnik VAT czynny.
Jednakże, zgodnie z interpretacją indywidualną 0114-KDIP1-3.4012.524.2021.1.MPE usługi coachingu w zasadzie mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT.
„Usługi te należy traktować jako nową formę wspierania rozwoju człowieka. Usługi mają dotyczyć pracy z postawą i polegać na mentalnym wspieraniu klientów, aby lepiej wykorzystywali swoje wewnętrzne zasoby, zwiększali swoją motywację do działania oraz niwelowali swoje obawy, strach przed ważnymi dla nich zmianami życiowymi/zawodowymi oraz poprawiali swoje relacje z innymi. Usługi mają za zadanie pomóc stworzyć odpowiednie warunki do pożądanej zmiany, wesprzeć ich w podjęciu najlepszej decyzji i zapewnić im dość szybkie osiągnięcie postawionych sobie celów. To klient ma dochodzić do własnych rozwiązań i podejmować decyzje zgodne z sobą samym. Proces Coachingu nie przedstawia gotowych rozwiązań. Świadcząc usługi w przypadku sesji indywidualnych bądź grupowych, rola coacha będzie sprowadzać się do zadawania pytań, dawania przestrzeni tak, aby klient mógł znaleźć własne rozwiązanie na swoje problemy czy pomysły.
Podsumowując, usługi, które mają być świadczone przez coacha w ramach działalności gospodarczej, nie mają charakteru usług doradczych, a jedynie usług wspierających i umożliwiających rozwój Klientów, który przy wsparciu coacha samodzielnie znajdzie własne rozwiązanie na swoje problemy czy pomysły. Jej rola sprowadzać się ma do bycia partnerem w relacji, a nie ekspertem, który ma wiedzę i wie, jak rozwiązać. Również świadczone usługi w postaci indywidualnych szkolenia dla pracowników firm oraz wykłady psychoedukacyjne dla studentów Uniwersytetu jak i dla osób potrzebujących takiej wiedzy z kompetencji miękkich tj. umiejętności społecznych, które warunkują zachowanie, zdolność integracji i organizacji pracy również nie mają charakteru usług doradczych.”
Dlaczego więc w pierwszym przykładzie organ podatkowy mógłby mieć wątpliwości? Ponieważ faktura, która dokumentowała usługę, została wystawiona przez kogoś, kto nie ma wiedzy, że używanie odpowiednich słów na dokumentach ma ogromne znaczenie.